Nu de salderingsregeling wordt afgeschaft en terugleverboetes meer regel dan uitzondering worden, is het voor particulieren zaak om de energie van hun zonnepanelen zoveel mogelijk zelf te gaan gebruiken. Maar thuisbatterijen laten installeren is duur en nog niet rendabel. Thuisbatterijen met een stekker zijn een mooie tussenoplossing. Dit jaar zijn er twee mooie varianten op de markt gekomen.
Eerder dit jaar kwam het Nederlandse HomeWizard met een plug-in batterij waarvoor je je kon inschrijven. De eerste exemplaren worden in januari uitgeleverd. Dat zou eigenlijk november zijn, maar dat heeft vertraging opgelopen omdat eerst de massaproductie moest worden opgezet. Er was namelijk meer belangstelling voor de HomeWizard dan aanvankelijk verwacht, vertelt oprichter Paul Straathof. En onlangs werd ook de vergelijkbare EvaPower gelanceerd, een Duitse batterij die wordt geïmporteerd in Nederland. De producent daarvan heeft net wat andere keuzes gemaakt dan HomeWizard, onder andere doordat ze vanuit een andere hoek komen, de hoek van de losse batterijen. We kijken naar de verschillen.
Wat is hetzelfde
De twee batterijen zijn ongeveer even groot, en het zijn ook allebei lithium-fosfaat-batterijen. Die behoren tot de veiligste categorie. Beide zitten ze vol met beveiligingsmechanismen en sensoren, om overbelasting, oververhitting en dergelijke te voorkomen. Ook hebben beide een standaard maximaal ontladingsvermogen via de stekkeruitgang van 800 watt over het stopcontact. Dat heeft te maken met de Europese normering, die een levering tot 800 watt toestaat. Beide batterijen maken daar dan ook helemaal gebruik van.
Capaciteit
De opslagcapaciteit van de batterijen is beduidend verschillend. de EvaPower heeft een capaciteit van 1,024 kWh, tegenover bijna drie keer zoveel van de HomeWizard: 2,7 kWh. Wel kun je elke individuele EvaPower upgraden met maximaal 5 zogenoemde EvaMates. Daarmee verhoog je de capaciteit van één EvaPower tot maximaal 6 kWh. Verder kun je beide batterijen stapelen. De EvaPower tot een totaal van 6, de HomeWizard tot 4.
Daarbij moet wel worden vermeld dat het gemiddelde huisgezin lang niet zoveel nodig heeft. De meeste huishoudens hebben voldoende aan één batterij. ‘We hebben daar uitgebreid onderzoek naar gedaan’, vertelt Paul Straathof. ‘We zijn niet toevallig uitgekomen bij 2,7 kWh. De batterij wordt de hele dag door gebruikt en dus zo’n anderhalf keer ontladen en weer opgeladen. Dan kom je uit op zo’n 4,5 kWh per dag, dat is wat een huishouden ongeveer gebruikt.
Voor het ontladen kun je de EvaPower upgraden tot een maximaal ontladingsvermogen van 2000 watt. Alleen moet de batterij dan worden aangesloten op een speciaal stopcontact dat is verbonden met een aparte groep in je meterkast.
Zonnepanelen en dynamisch contract
De reden om een batterij aan te schaffen is meestal dat er zonnepanelen zijn en je het terugleveren wilt minimaliseren. Als dat niet het geval is, dan ga je de investering zeker niet terugverdienen. De EvaPower laat wel weten dat je de batterij ook kunt gebruiken zonder zonnepanelen. Deze batterij kan opladen tijdens daluren, als stroom via een dynamisch contract goedkoper is. HomeWizard maakt een andere keuze. Zij stellen dat de batterij er echt alleen is om zonnestroom zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Bovendien vinden ze de prijsverschillen te klein om hier aandacht aan te besteden. Ook in de winter niet, omdat je met de winterzon nog veel verder komt met je 2,7 kWh batterij dan je zou verwachten.
Paul Straathof vindt het zelfs onzin om je te richten op de onbalansmarkt of het handelen met dynamische tarieven. ‘Wij zouden dat binnen vijf minuten kunnen inbouwen in onze batterij, want we hebben alle informatie. Maar dat doen we niet. Ten eerste omdat het nauwelijks iets oplevert. Dit in tegenstelling tot wat veel mensen denken, dat ze regelmatig geld toe zullen krijgen als ze met een dynamisch contract stroom gebruiken. Maar dan vergeten ze dat ze ook nog belasting en btw moeten betalen. Als je dat meerekent komt een negatieve prijs heel weinig voor, hoogstens enkele keren per jaar. Bovendien verlies je 10 procent stroom als je de batterij oplaadt en weer 10 procent als je de batterij ontlaadt. En omdat het opladen via het net cycli kost, gaat de batterij minder lang mee. Dan kost het je zelfs geld.’ De toevoeging van deze feature vindt hij dan ook alleen maar marketing, waar mensen niet in moeten trappen
Daarnaast zijn de stroomleveranciers al maatregelen aan het nemen tegen handelen op de onbalansmarkt. Tennet maakt het nu een stuk moeilijker voor thuisgebruikers.
Off grid en noodstroom bij uitval
Grotere en dus geïnstalleerde thuisbatterijen kunnen bij storingen op het stroomnet de levering van elektriciteit overnemen, maar dat is minder vanzelfsprekend bij plug-in batterijen. Deze batterijen schakelen gewoon uit bij een storing. Om dat automatisch te regelen is een complexe installatie nodig. Wel kun je de EvaPower alsnog gebruiken om bijvoorbeeld je diepvries werkend te houden. Op dat apparaat zitten namelijk drie AV aansluitingen. Daarmee kan de batterij een gecombineerd vermogen leveren van maximaal 2000 watt.
Je kunt deze functie natuurlijk ook gebruiken als je gaat kamperen of barbecueën. Bij buitengebruik kun je er ook nog losse zonnepanelen op aansluiten, om de batterij tegelijk op te laden. Dat sluit aan bij de richting waar deze batterij vandaan komt. Juist voor deze toepassingen is hij gemaakt, en nu aangepast als plug-in thuisbatterij.
Paul Straathof heeft met zijn HomeWizard er juist niet voor gekozen om noodstroomvoorziening mogelijk te maken. ‘Voor noodstroom moet de batterij goed zijn opgeladen. Maar de batterij laadt en ontlaadt gedurende de hele dag door. Dus kun je er nooit op rekenen dat de batterij vol zit als de stroom uitvalt. Zo’n voorziening zou alleen maar schijnzekerheid zijn.’